مذاکرات استانبول و ابعاد منطقه‌ای مکانیسم ماشه
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ به دنبال جنگ ۱۲ روزه و افزایش تنش‌های هسته‌ای، مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی در استانبول در سطح معاونان وزیران امور خارجه برگزار شد. طبق گزارش ها محور بررسی ها تهدید اروپا به بازگرداندن تحریم‌های ایران به وسیله «مکانیسم ماشه» بود.
ایران به صراحت اعلام کرد، تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ بی‌مبناست و تروئیکای اروپایی فاقد صلاحیت حقوقی برای چنین اقدامی هستند. همزمان رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار شفافیت فوری ایران شد و سفر فنی معاونش به تهران را در دستور کار قرار داد، اما ایران تأکید کرده است این سفر هیچ برنامه بازرسی ندارد.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز بر ادامه غنی‌سازی و حفظ همکاری مشروط با آژانس بین المللی انرژی اتمی تأکید کرد. ناظران این نشست را آزمونی سرنوشت‌ساز برای دیپلماسی و استقلال اروپا از واشنگتن می‌دانند.
مذاکرات در شرایطی انجام شد که اروپایی ها تقریباً در صف آمریکا و رژیم صهیونیستی ایستاده اند و خواسته هایی همانند آمریکا از ایران مطرح می کنند
مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره دور جدید مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی در استانبول به «راهبرد معاصر» گفت: این دور از مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی حساسیت و اهمیت ویژه ای دارد و ازجمله مهم ترین مذاکرات هسته ای ایران در سه سال اخیر به شمار می رود، زیرا تعیین کننده رویکرد دولت های غربی درباره برنامه هسته ای ایران و شرایطی است که کشورمان در قبال رویکردها دنبال خواهد کرد.
وی افزود: مذاکرات در شرایطی انجام شد که اروپایی ها تقریباً در صف آمریکا و رژیم صهیونیستی ایستاده اند و خواسته هایی همانند آمریکا از ایران مطرح می کنند به دنبال توقف غنی سازی و محدودسازی برنامه موشکی کشورمان هستند.
کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: با وجود این، اروپایی ها در این دور از مذاکرات هدف حداکثری اعلام نکرده اند، اما خواستار ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا و همکاری های جدی تر ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی شده اند.
مکی گفت: دولت های اروپایی تهدید کرده اند اگر ایران به خواسته هایشان عمل نکند، تحریم های سازمان ملل متحد را با «مکانیسم ماشه» فعال خواهند کرد. به هر حال باید پذیرفت فعال سازی «مکانیسم ماشه» تبعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای ایران به دنبال دارد، پس حساسیت این موضوع برای ایران از همین منظر است.
وی افزود: شاید با توجه به اینکه ایران هم اکنون زیر تحریم های همه جانبه است، بعد از فعال سازی «مکانیسم ماشه» تحریم های جدیدی بر ایران اعمال نشود؛ اما تحریم های کنونی اعمال شده بر ایران، تحریم های آمریکاست.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اگر کشورهای جهان محدودیت هایی برای همکاری با ایران دارند به دلیل تحریم های ثانویه آمریکاست، هرچند مشروعیت بین المللی و حقوقی ندارد؛ بنابراین ایران می تواند تحریم ها را دور بزند، نفت بفروشد و مواد مورد نیاز خود را وارد کند؛ اما در صورت فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت تحریم های سازمان ملل متحد شرایط سخت می شود، زیرا دور از ذهن نیست دوستان ایران نیز نتوانند کمکی در راستای تبادلات تجاری و اقتصادی داشته باشند. در آن صورت ایران به عنوان تهدید امنیتی ذیل فصل هفتم شورای امنیت سازمان ملل متحد می رود و شرایطی ایجاد می شود که آمریکا و رژیم صهیونیستی، ایران را بیشتر تهدید کنند.
مکی معتقد است: به دلایل بیان شده راهبردهای ایران برای دور شدن از این وضعیت بسیار تعیین کننده است. ایران اعلام کرده است آمادگی گفت وگو با آمریکا دارد، مشروط به تضمین دادن آمریکا مبنی بر اینکه هنگام گفت وگو اقدام نظامی علیه ایران انجام نشود.
ایران اعلام کرده است آمادگی گفت وگو با آمریکا دارد، مشروط به تضمین دادن آمریکا مبنی بر اینکه هنگام گفت وگو اقدام نظامی علیه ایران انجام نشود
وی تصریح کرد: گفت وگو باید برای دستیابی به توافق باشد، نه گفت وگو یا مذاکره برای فرصت خریدن با هدف فریب طرف مقابل و وارد کردن ضربات غافلگیرانه. علاوه بر این، ایران درباره همکاری های فنی با آژانس آمادگی خود را اعلام کرده است. هم اکنون موضوع مهم در مذاکرات استانبول دستیابی به چارچوب مذاکراتی و در عین حال تعدیل قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد و به تعویق انداختن و جلوگیری از فعال سازی «مکانیسم ماشه» است.
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: ایران از مذاکره استقبال می کند، زیرا فرصت بیشتری برای گفت وگو با غرب برای دستیابی به توافق ایجاد می شود؛ از این رو باید به مذاکرات استانبول با حساسیت و اهمیت بسیاری نگاه کرد و نباید دیپلمات های ارشد را در استانبول زیر فشار هیجانات و مطالباتی قرار داد که عمل به آنها می تواند کشور را در شرایط سخت قرار دهد.
مکی عنوان کرد: ایران انعطاف لازم را برای دستیابی به توافق با اروپا دارد، از این رو باید امیدوار بود با توجه به اینکه اروپایی ها به خوبی می دانند تبعات هرگونه بازگشت تحریم های سازمان ملل متحد فقط به ایران محدود نمی شود و در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت همسایگان و منطقه غرب آسیا تحت الشعاع قرار می گیرند، همراهی لازم برای فعال نکردن «مکانیسم ماشه» را با ایران داشته باشند. در غیر این صورت ناپایداری سیاسی و امنیتی در منطقه فقط متوجه ایران نمی شود، بلکه تبعاتش دامنگیر کل کشورهای منطقه و فراتر از آن می شود.